بررسی نمادها در اشعار محمد علی شمس الدین

نوع المستند : مقاله پژوهشی

المؤلفون

1 أستاذة مساعدة، قسم اللغة العربیة وآدابها، کلیة الآداب والعلوم الإنسانیة، جامعة گیلان، إیران

2 طالبة الدکتوراه، قسم اللغة العربیة وآدابها، جامعة الشهید مدني آذربایجان، إیران

المستخلص

   نماد از نظر لغوی به معنای اظهار و بیان نمودن است. نمادها امروزه، در ادبیات اهمیت ویژه­ای یافته­ و انواع گوناگونی دارند. استفاده از نماد در شعر به شاعر فرصت می­دهد تا آن­چه را که از دیده­ دیگران نهان مانده، هوشمندانه از درون پدیده­ها بیرون کشیده و به آن لباس رمز و سمبل بپوشاند. نماد در ادبیات معاصر عربی نقش برجسته­ای ایفا می­کند و واژگان نمادین بویژه کاربرد وسیعی در اشعار شاعران فلسطینی و لبنانی یافته­اند و آنان تحت­تأثیر بحران­های سیاسی و اجتماعی سرزمین اشغالی و تجاوزات رژیم صهیونیستی به بیان نمادین رنج­ها و رویارویی­ها پرداخته­اند. محمدعلی شمس­الدین از جمله شاعران لبنانی است که به نسل سوم شاعران دهه هفتاد که به شاعران «جنوب» معروف­اند، تعلق دارد.  شعر او سرشار از نمادهای دینی، تاریخی، صوفی و غربی است و شاعر با استفاده از آن­ها به بیان سیمای جامعه و سرزمینش که درگیر جنگ بوده، می­پردازد و مرگ و ویرانی­ای را که رژیم صهیونیستی در لبنان ایجاد نمود، ترسیم می­نماید. افزون بر آن­که وی با استفاده از نمادهای دینی، مردم را به پایداری و استقامت تا پیروزی دعوت می­کند. این پژوهش در صدد است تا به روش توصیفی – تحلیلی، به بررسی نمادها در اشعار محمدعلی شمس­الدین که در دو مجلد به چاپ رسیده، بپردازد. مهم­ترین نتیجه پژوهش کاربرد فنی انواع نماد در شعر شمس­الدین و امتیاز ویژه­ اشعار وی در بهره­مندی از نمادهای شیعی است.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية

المراجع

  •  

    1- أحمد، محمد فتوح (1984م)، الرمز و الرمزیة فی الشعر المعاصر، سوم، قاهره: دارالمعارف.

    2- برغل، محمدسعد (1996م)، اللغة الشعر العربی المعاصر من خلال أغانی مهیار الدمشقی، اول، تونس.

    3-حمدان، امیه (1981م)، الرمزیة و الرومانتیکیة فی الشعر اللبنانی، عراق- وزارة الثقافة و الاعلام: دار الرشید للنشر.

    4- حمود، محمد (1996م)، الحداثة فی الشعر العربی المعاصر- بیانها و مظاهرها، اول، بیروت: الشرکة العالمیة للکتاب.

    • زرشکن عابد، لیلا (1400)، «نظرة الی فکرة المقاومة فی شعر الشاعرین اللبنانی و الایرانی (محمدعلی شمس­الدین و علی معلم الدامغانی)»، الدراسات الادبیة، دانشگاه لبنان، دوره 51، شماره 102، ص192-224
    • زیتون، علی­مهدی (1996م)، لغة محمدعلی شمس­الدین الشعریة، اول، بیروت: حرکة الریف الثقافی.

    7- شمس­الدین، محمدعلی (2009م)، الأعمال الشعریة، ج1 و2، بیروت: مؤسسة للنشر و التوزیع.

    8- شوالیه، ژان، آلن گربران (1388ش)، فرهنگ نمادها، ترجمه: سودابه فضایلی، تهران: جیحون. 

    9-ضاوی، أحمد عرفات (1384ش)، کارکرد سنت در شعر معاصر عرب، ترجمه: سیدحسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

    10- عرب، عباس (1383ش)، ادونیس در عرصه شعر و نقد عرب، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

    11- عبود شراد، شلتاغ (1987م)، أثر القرآن فی الشعر العربی الحدیث، اول، دمشق: دارالمعرفه- مطبعه الصباح.

    12- فضل، صلاح (1998م)، نظریة البنائیة فی النقد الأدبی، اول، قاهره: دارالشروق.

    13- قبادی، حسینعلی (1386ش)، آیین آینه، سیر تحول نمادپردازی در فرهنگ ایرانی و ادبیات فارسی، اول، تهران: نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.

    14- جابز، گرترود (1370)، سمبل­ها، ترجمه: بقاپور، بی­جا.

    15- یوشیج، نیما (1368)، درباره شعر و شاعری، به کوشش سیروس طاهباز، تهران: دفترهای زمانه.

     

    لغت نامه

    دهخدا، علی اکبر (1385ش)، فرهنگ متوسط دهخدا، اول، تهران: دانشگاه تهران.

     

    پایان نامه

    زارع برمی، مرتضی (1389ش)، تحلیل عناصر مقاومت در اشعار «سمیح القاسم»، «سید حسن حسینی» و «قیصر امین پور»، پایان نامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

ملفات

شارك

إرسال الاستشهاد إلى

الإحصائيات