همسنجیِ خوانش‌های شاعران معاصر عربی و فارسی از داستان حضرت نوح (ع)

نوع المستند : مقاله پژوهشی

المؤلفون

1 أستاذ مشارك قسم اللغة العربیة وآدابها، بجامعة کاشان، إیران

2 ماجستیر في اللغة العربية وآدبها؛ جامعة کاشان، إیران

المستخلص

الهام­گیری از میراث کهن دینی و دخالت­­دهی آن در متن، یکی از وجوه اشتراک مهم شعر معاصر عربی و فارسی است؛ شاعران معاصر عربی و فارسی برای ترسیم اندیشه­ها و تجربه­های خود به استفاده از سرچشمه دین و چهره‌های دینی روی آورده‌اند تا از رهگذر آنها، مفاهیم ذهنی خود را ادیبانه­تر و فنی­تر به مخاطب انتقال دهند. یکی از چهره­های مهم دینی که هم در شعر معاصر عربی و هم در شعر معاصر فارسی عهده­دار انتقال تجربه شاعران گشته و می­توان آن را به عنوان یکی از وجوه اشتراک آندو شعر در الهام­گیری از یک سرچشمه به شمار آورد، حضرت نوح علیه السلام و تجربه­ دینی آن شخصیت است. در پرتو حضور پررنگ و محوری این چهره در شعر چهار شاعر معاصر عربی و فارسی همچون «امل دنقل»، «محمود درویش»، «شمس لنگرودی» و «شفیعی کدکنی» و نیز وجودِ اصلِ «یک میراث و چند برداشت»، پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد کیفی و روش توصیفی-تحلیلی  و مقایسه­ای به واکاوی بازخوانی داستان حضرت نوح(ع) در شعر شاعران یادشده بپردازد و علت و نحوه فراخوانی را مورد همسنجی و نقد تطبیقی قرار دهد. برداشت این است که خوانشِ شاعران معاصر از داستان حضرت نوح، تابع دغدغه‌های جمعی آنان است و عهده‌دار انتقال انتقادهای ایشان نسبت به جامعه حاضر می­باشد؛ لذا نوحِ معاصر، با نوح دینی تفاوت­های فراوانی دارد. دیگر اینکه دخالت­دهی شخصیّت­ کهن حضرت نوح و خوانش جدید از چهره وی، گویای ذهن هوشیار شاعران مورد مطالعه است و به مانایی متن ادبی در ذهن مخاطبان انجامیده است.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية

المراجع

-قرآن کریم.
-تورات
-احمد خلیل، خلیل. (1995م). معجم‌ الرموز(عربی، فرنسی، انکلیزی)، الطبعة الاولی، بیروت: دارالفکر‌ اللبنانی.
-اسماعیل پور، ابوالقاسم .(1370هــ ش). اسطوره بیان نمادین، تهران: سروش.
-بیرلین، ج.ف، (1389هــ ش). اسطوره­های موازی، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
-خلیل جحا، میشال .(1999م). الشعر العربی الحدیث من أحمد شوقی إلی محمود درویش، بیروت: دار العودة.       
-درویش، محمود .(2000م). الأعمال ‌الشعریه‌ الکامله، الطبعة الثانيّة، بغداد: دارالحریه للطباعة والنشر.
-دنقل، امل.(2010م). الأعمال ‌الشعریه ‌الکامله، بیروت: دارالعوده‌.
-دهخدا، علی اکبر.(1365هــ ش). لغت نامه دهخدا، تهران: موسسه لغت نامه دهخدا.
-ذبیحی، رحمان، صغری باوندی‌پور(1393هـ ش). «رمزهای پایداری و جاودانگی در اشعار م.سرشک»، فصلنامه دانشگاه گلستان، مجله مطالعات انتقادی ادبیات، دوره1، شماره1، صص 107-126.
- الربیحات، احمد عمر. (2006م). الأثر التوراتي في شعر محمود درویش، الأردن: مطبعة الیازوری،
-الزیود، عبدالباسط .(1427هــ) «المتوقع فی شعر محمود درویش دراسه فی جمالیه التلقی»، مجله جامعه أم القری.
-شبانه، ناصر. (2002م).  المفارقه ‌فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: الموسسه العربیه للدراسات.
-شریعتمدار، جعفر.(1387هـ ش). شرح و تفسیر لغات قرآن براساس تفسیر نمونه، چاپ دوم، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.
-شفيعي كدكني، محمدرضا .(1376هــ ش). هزاره دوم آهوي كوهی، تهران: سخن.
----------،-------.(1382هــ ش). گزینه اشعار، چاپ سوم، تهران: انتشارات مروارید.
-شمس لنگرودی، محمد.(1387هــ ش).  باغبان جهنم – مجموعه‌ی شعر، چاپ چهارم، تهران: انتشارات آهنگ دیگر.
-صحرایی، قاسم، گلشنی، شهاب .(1388هــ ش). «شور رهایی در اشعار پیش از انقلاب شفیعی کدکنی»، پژوهشنامۀ ادب غنایی، سال هفتم، شماره 12، صص 73-104.
-عتیق نیشابوری، أبوبکر.(1370هــ ش). قصص قرآن مجید، به اهتمام یحیی مهدوی، چاپ سوم، تهران: انتشارات خوارزمی.
-غنیم، غسان.(2001م). الرمز ‌فی ‌الشعر الفلسطینی الحدیث والمعاصر، دمشق: دار العائدی للنشر.
-مصطفی‌شاکر،کمال.(1384هــ ش). خلاصه ‌تفسیر المیزان (علامه‌ طباطبایی)، ترجمه فاطمه مشایخ، جلد 42، چاپ سوم، تهران: انتشارات اسلام.
-یزدان‌پرست ‌لاریجانی، محمد.(1380هــ ش). داستان‌ پیامبران‌ در‌ تورات، تلمود، انجیل، قرآن‌ و بازتاب‌ آن‌ در ‌ادبیات‌‌ فارسی، چاپ اول، تهران: انتشارات اطلاعات.

ملفات

شارك

إرسال الاستشهاد إلى

الإحصائيات