تبلور شاخصه‌های پایداری و آزادی‌خواهی در اشعار سمیح صباغ و قیصر امین‌پور

نوع المستند : مقاله پژوهشی

المؤلف

دانش‌آموختۀ مقطع دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

المستخلص

شرایط حاکم بر اوضاع سیاسی- اجتماعی ایران و فلسطین در برهه‌ای از تاریخ معاصر مشترک آنان سبب گردید تا همگرایی گسترده‌ای در موضوعات ادبی آنان رخ دهد؛ به طوری که زبان شعری شاعران آنان، گویای دردها و رنج‌هایی باشد که مردمان‌شان با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند. دو شصیت بارز همگرای ادبیات آنان، سمیح صباغ و قیصر امین‌پور هستند که کوشیدند با طرح مسائل گوناگون، عرق وطن‌دوستی و دفاع از آب و خاک را در افراد ایجاد کنند. پژوهش حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و مکتب ادبیات تطبیقی آمریکا صورت گرفته است. به‌طوری که رهیافت پژوهش نشان داده است: هر دو شاعر با وجود همه تجربه‌های شکست، درد و رنج، همواره در پی آزادی بوده‌اند. آنها در کنار ادبیات مقاومت به بیان جلوه‌های مقاومت همچون؛ امید به آینده‌ای روشن، تحقیر و سرکوب دشمنان، دعوت به اتحاد و مبارزه و شهادت در راه آزادی‌خواهی روی‌آوردند، اما گاه به‌دلیل مسائل سیاسی و اجتماعی خاص حاکم بر جامعه این دو شاعر، تفاوت‌هایی احساس‌می‌شود؛ به‌طوری‌که صباغ بیشتر از مسئله آزادی‌خواهی و رهایی سرزمینش سخن‌می‌گوید و مجالی برای سرودن درباره آزادی معنوی و رهایی از قید و بند دنیوی ندارد، اما در سروده‌های قیصر هر دو مورد به روشنی آشکار است؛ چرا که او بعد از جنگ فرصتی‌یافت که به آزادی معنوی و رهایی از تعلقات دنیوی بپردازد. شخصیت‌های شعری صباغ بیشتر قهرمانان ملی فلسطین است؛ ولی شخصیت‌های شعری امین‌پور بیشتر قهرمانان تاریخی و دینی هستند.

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية

المراجع

قرآن کریم
امین‌پور، قیصر، (1363هـ.ش)، در کوچه آفتاب، تهران: نشر سروش.
.................، (1364هـ.ش)، تنفس صبح، چاپ دوم، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
..................، (1394هـ.ش)، گزیده اشعار قیصر امین‌پور، چ 23، تهران: مروارید.
بختیاری، فاطمه، (1388هـ.ش)، ادبیات مقاومت ایران و فلسطین در شعر محمود درویش و قیصر امین پور، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
بهبودی، هدایت الله، (1373هـ.ش)، ادبیات انقلاب (مجموعه مقاله‌های سمینار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی)، چ 1، تهران: سمت.
پاژو، دانییل هنری، (1994م)، الأدب العام و المقارن، ترجمه: غسان السید، دمشق: اتحاد کتاب العرب.
الحسین، قصي، (1972م)، الموت والحیاة في شعر المقاومة، ط 1، بیروت: دارالرائد العربي.
حطیط، كاظم، (1999م)، الاتجاهات الجدیده في الشعر العربي المعاصر، ط 1، بیروت: مؤسّسة نوفل.
خراسانی، احمد، (1387هـ.ش)، نامه پایداری: مجموعه مقالات اولین کنگره ادبیات پایداری، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.
خضر، عباس، (1968م)، أدب المقاومة، القاهرة: دارالکتاب العربي.
درگاهی، زین‌العابدین، (1387هـ.ش)، «آزادی در سروده‌های قیصر امین‌پور»، ماهنامه‌ی کتاب ماه ادبیات، ش 23، صص 222-201.
درویش، محمود، (1964م)، أوراق الزیتون، حیفا: مطبعه الاتحاد التعاونیه.
رحیمیان، افسانه، (1388هـ.ش)، «تأملی بر شعر و شاعری در دوره دفاع مقدس»، رهیافت انقلاب اسلامی، ش 11، صص 96-83.
روشنفکر، کبری؛ و کبری ذوالفقاری، (1390هـ.ش)، « بررسی تطبیقی ژرف اندیشی در شعر محمود درویش و قیصر امین‌پور» فصلنامه نقد و ادبیات تطبیقی، شماره 2، صص 130-99.
سلیمان، خالد، (1376هـ.ش)، فلسطین و شعر معاصر عرب، چاپ اول، تهران: چشمه.
السلیماني، أحمد، (2007م)، «تقنیه القناع الشعري»، مجله غیمان (صنعاء)، العدد 3، صص 468-508.
سنگری، محمدرضا، (1389هـ.ش)، ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی)، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدّس.
......................، (1380هـ.ش)، نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، چ 1، تهران: پالیزان.
شرکت‌مقدم، صدیقه. (1388هـ.ش)، «تطبیقی مکتب‌های ادبیات»، مجله مطالعات تطبیقی، ش 12، صص 51-71.
صباغ، سمیح، (1992م)، الأعمال الشعریة الکاملة، بی‌جا: بی‌نا.
عبود، عبده، (1999م)، الأدب المقارن (مشکلات و آفاق)، ط 1، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
عبیات، عاطی و شیماء فاضلی، (2022م)، «جلوه‌های پایداری در رمان‌های شرق آفریقا؛ نمونه مورد مطالعه رمان عطر البارود (رایحه باروت)»، مجله الدراسات الأدبية في اللغة العربية والفارسية وتفاعلهما، ش 104، صص 103-137.
علوش، سعید، (1987م)، مدارس الأدب المقارن؛ دراسة منهجیّة، ط 1، بیروت: مرکز الثقافه العربیّة.
محمدی روزبهانی، محبوبه، (1389هـ.ش)، قسم به نخل، قسم به زیتون (بررسی تطبیقی شعر مقاومت ایران و فلسطین)، چ 1، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
‌مسگری، نسرین، (1392هـ.ش)، ادبیات پایداری و بازتاب آن در شعر سمیح صبّاغ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
مصطفوی نیا، سید محمد رضا؛ و محمودرضا توکلی؛ و قاسم ابراهیمی، (1390هـ.ش)، «مقاومت در شعر توفیق امین زیاد»، نشریه ادبیات پایداری کرمان، ش 3 و 4، صص 565- 588.
ناصری، ناصر؛ و فریبا ساعی‌پور خدادادی، (1393هـ.ش)، «بررسی تطبیقی ادبیات مقاومت در اشعار محمود درویش و قیصر امین‌پور»، بهارستان سخن (فصلنامه علمی-پژوهشی ادبیات فارسی)، ش 26، صص 120-101.

ملفات

شارك

إرسال الاستشهاد إلى

الإحصائيات